جمهوری آذربایجان روز شنبه اعلام کرد که در راستای کمک به کاهش بحران انرژی فزاینده سوریه، صادرات گاز طبیعی به این کشور را از طریق خاک ترکیه آغاز خواهد کرد.
این اعلامیه همزمان با سفر رسمی احمد الشرع به باکو منتشر شد؛ این نخستین سفر رسمی وی به آذربایجان از زمان تصدی مقامش در دسامبر ۲۰۲۴ بود.
در جریان گفت‌وگوهای وی با رئیس‌جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف، دو طرف بر ضرورت فوری رسیدگی به کمبود انرژی در سوریه تأکید کرده و برنامه‌هایی برای راه‌اندازی پروژه صادرات گاز از طریق خط لوله در آینده نزدیک تأیید شد.
در بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری آذربایجان آمده است:
«اشاره شد که سوریه در حال حاضر با بحران شدید انرژی مواجه است. در این راستا، پروژه‌ای برای صادرات گاز آذربایجان به سوریه از طریق قلمرو ترکیه تأیید شد، که به تقویت امنیت انرژی این کشور کمک خواهد کرد».
به نظر می‌رسد این توافق هدف رفع بخشی از مشکلات شبکه برق سوریه صورت گرفته است. در ماه می سال جاری، وزیر انرژی سوریه، محمد البشیر، اعلام کرد که دمشق و آنکارا به توافقی رسیده‌اند که بر اساس آن، ترکیه گاز طبیعی را از طریق زیرساخت‌های موجود خط لوله به شمال سوریه منتقل خواهد کرد. توافق جدید میان آذربایجان، سوریه و ترکیه بر پایه همین چارچوب بنا شده و نخستین همکاری مهم سه‌جانبه در حوزه انرژی با مشارکت سوریه محسوب می‌شود.
انتشار این خبر در حالی است که پایگاه خبری اینترفاکس به نقل از وزارت انرژی آذربایجان با استناد به داده‌های اولیه اعلام کرد که صادرات گاز این کشور در ماه‌های ژانویه تا ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴.۷ درصد کاهش یافته و به ۱۲.۱ میلیارد متر مکعب رسیده است.
این وزارتخانه اعلام کرد که ۶.۱ میلیارد متر مکعب گاز آذربایجان یا ۵۰ درصد از کل صادرات به اروپا، ۴.۹ میلیارد متر مکعب یا ۴۱ درصد به ترکیه، از جمله ۲.۹ میلیارد متر مکعب از طریق خط لوله گاز TANAP، و ۱.۱ میلیارد متر مکعب یا ۹ درصد به گرجستان تحویل داده شده است.
آذربایجان در نیمه اول سال ۲۰۲۴، ۱۲.۷ میلیارد متر مکعب گاز صادر کرد که شامل ۶.۴ میلیارد متر مکعب به اروپا، ۵ میلیارد متر مکعب به ترکیه و ۱.۳ میلیارد متر مکعب به گرجستان بود. صادرات به اروپا نیز در نیمه اول سال ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴.۷ درصد کاهش یافت و صادرات به گرجستان و ترکیه به ترتیب ۱۵.۴ درصد و ۲ درصد کاهش یافت.
براساس اسناد منتشر شده، جمهوری آذربایجان صادرات گاز به اروپا را از ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ آغاز کرده است و قراردادهایی برای تأمین گاز با ۱۱ کشور اروپایی، یعنی ایتالیا، یونان، بلغارستان، رومانی، مجارستان، صربستان، اسلوونی، کرواسی، اسلواکی، مقدونیه شمالی و آلمان دارد.
حجم سالانه باید به تدریج به ۱۵ تراوات ساعت (TWh) افزایش یابد که حدود ۱.۵ میلیارد متر مکعب است، به ویژه شامل قراردادهای بلندمدت با حجم تأمین ثابت به ایتالیا، یونان و بلغارستان و با شرکت آلمانی Securing Energy for Europe GmbH (SEFE) به مدت ۱۰ سال. ضمن اینکه قراردادهایی بدون حجم خرید دقیق با کشورهای باقیمانده امضا شده است.
آذربایجان همچنین از طریق خط لوله گاز طبیعی ترانس آناتولی (TANAP) و خط لوله قفقاز جنوبی (SCP) به ترکیه و از طریق خط لوله SCP و گاز ماگومد-گازاخ به گرجستان گاز صادر می‌کند.
