گازبنیان: شرکت سعودی آرامکو در آستانه نهایی‌کردن توافقی به ارزش تقریبی ۱۰ میلیارد دلار با گروهی به رهبری شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی بلک‌راک است. این سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پروژه گازی جافوره صورت خواهد گرفت؛ میدانی که به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه گاز شِیل خارج از ایالات متحده شناخته می‌شود.
ادامه الگوی تأمین مالی بدون فروش دارایی‌های راهبردی در عربستان
بر اساس اطلاعات منابع آگاه، این قرارداد در ادامه روندی انجام می‌شود که کشورهای نفت‌خیز منطقه خلیج فارس طی سال‌های اخیر برای تنوع‌بخشی به اقتصاد خود در پیش گرفته‌اند؛ مدلی که بدون فروش مستقیم دارایی‌های حیاتی، از طریق روش‌هایی مشابه با تأمین مالی یا اجاره‌به‌شرط، امکان جذب سرمایه خارجی را فراهم می‌کند.
این توافق شباهت زیادی به معاملات سال ۲۰۲۱ آرامکو دارد که طی آن، بلک‌راک و سایر سرمایه‌گذاران در زیرساخت‌های خطوط لوله نفت و گاز این شرکت سهیم شدند.
در آن ساختار، مالکیت دارایی‌ها نزد آرامکو باقی ماند و سرمایه‌گذاران از محل تعرفه‌های استفاده از زیرساخت‌ها، درآمد کسب می‌کردند. گزارش‌ها حاکی است در قرارداد جدید نیز دارایی‌هایی مانند خطوط لوله گاز و تأسیسات فرآوری گاز در میدان جافوره، پشتوانه اصلی معامله خواهند بود.
تاکنون زمان نهایی شدن این قرارداد به‌صورت رسمی اعلام نشده و شرکت‌های آرامکو و بلک‌راک از اظهارنظر عمومی در این‌باره خودداری کرده‌اند.
جافوره؛ پروژه‌ای استراتژیک برای آینده گازی عربستان
پروژه ۱۰۰ میلیارد دلاری جافوره یکی از مهم‌ترین طرح‌های استراتژیک شرکت آرامکو محسوب می‌شود. این پروژه نقشی کلیدی در تحقق هدف عربستان برای تبدیل‌شدن به یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی گاز دارد.
آرامکو قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت تولید گاز خود را نسبت به سال ۲۰۲۱ حدود ۶۰ درصد افزایش دهد.
در حالی که آرامکو همچنان ستون اصلی اقتصاد عربستان سعودی است، ریاض طی سال‌های اخیر با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، به‌دنبال تنوع‌بخشی به منابع مالی خود بوده است.
کاهش تقاضای جهانی، نوسانات قیمت نفت و افزایش عرضه توسط اعضای اوپک — به‌ویژه خود عربستان — این روند را تسریع کرده است.
در همین راستا، رویترز پیش‌تر گزارش داده بود که آرامکو به‌منظور تأمین منابع مالی، فروش تا پنج نیروگاه برق گازسوز را نیز در دستور کار قرار داده است.
الگویی تازه در تأمین مالی پروژه‌های انرژی
بر اساس تجربه‌های پیشین، از جمله در سال ۲۰۲۱، بلک‌راک و EIG بخشی از سهام شرکت‌های تابعه خطوط لوله نفت و گاز آرامکو را خریداری کرده بودند؛ سپس این دارایی‌ها به‌مدت ۲۰ سال به آرامکو باز اجاره داده شد.
این مدل که به «اجاره و اجاره معکوس» مشهور است، نوعی ساختار تأمین مالی به‌شمار می‌آید که در آن، مالکیت دارایی‌ها حفظ می‌شود و سود سرمایه‌گذاران از محل تعرفه‌های تردد نفت و گاز تأمین می‌شود.
رابین میلز، مدیرعامل مؤسسه Qamar Energy، در این‌باره گفته بود: «این معاملات بیشتر شبیه اوراق‌بدهی‌سازی بودند، نه فروش دارایی. آرامکو همچنان مالک اصلی زیرساخت‌ها باقی ماند.»
در این معاملات، سرمایه‌گذاران ۴۹ درصد سهام شرکت‌های خطوط لوله را در اختیار گرفتند و آرامکو نیز ۵۱ درصد سهم را حفظ کرد. این شرکت‌های تابعه، بابت انتقال نفت خام و گاز، از خود آرامکو تعرفه دریافت می‌کنند.
به‌علاوه، آرامکو حداقل حجم عبور مشخصی را برای تضمین درآمد این شرکت‌ها تعهد کرده است.
مدل مشابهی پیش‌تر در کشورهای دیگر منطقه نیز اجرا شده بود؛ از جمله در امارات متحده عربی، جایی که شرکت ادنوک بخشی از سهام اقلیت در خطوط لوله خود را به سرمایه‌گذاران بین‌المللی واگذار کرده بود.
رقابت قدیمی شرکت‌های پیمانکاری برای فاز دوم توسعه جافوره
دو سال پیش، آرامکو اجرای فاز دوم پروژه جافوره را نیز کلید زده بود. در آن مقطع، غول‌های بین‌المللی صنعت پیمانکاری برای حضور در مرحله دوم توسعه این میدان گازی غیرمتعارف آماده رقابت بودند. ارزش بسته‌های اصلی آن فاز بیش از ۶ میلیارد دلار برآورد شده بود.
بر اساس گزارش‌ها، آرامکو در آن زمان درخواست “اظهار علاقه” (EOI) را برای چندین بسته مهندسی، تأمین تجهیزات و ساخت (EPC) منتشر کرد و پیش‌بینی می‌شد مناقصات رسمی به‌زودی برگزار شود.
پروژه جافوره که به‌صورت مرحله‌ای توسعه می‌یابد، بر اساس برآوردها تا سال ۲۰۳۰ به ظرفیت تولید روزانه ۲ میلیارد فوت مکعب گاز خواهد رسید. این میدان یکی از محورهای کلیدی در استراتژی آرامکو برای تقویت جایگاه خود در بازار جهانی گاز است.
منبع
