پس از دو دهه تعلل، روسیه و چین بار دیگر خط لوله «قدرت سیبری ۲» را احیا کردند؛ پروژه‌ای ۷ هزار کیلومتری که می‌تواند تا ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز را سالانه به چین منتقل کند و با تخفیفی چشمگیر برای پکن، معادل ۱۲.۴ سنت برای هر مترمکعب، فراتر از یک معامله اقتصادی، پیامی ژئوپلیتیک به آمریکا ارسال می‌کند.
گاز بنیان ؛ روسیه و چین توافق ساخت خط لوله عظیم «قدرت سیبری ۲» را اعلام کردند؛ پروژه‌ای ۷ هزار کیلومتری که از منابع گاز یامال در شمال سیبری تا شمال‌شرق چین و از مسیر مغولستان امتداد خواهد یافت. این خط لوله که از حدود بیست سال پیش مطرح بود، ظرفیت صادرات سالانه ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز به چین را فراهم می‌کند و به گفته الکسی میلر، مدیرعامل گازپروم، «بزرگ‌ترین طرح صنعت گاز جهان» خواهد بود. هزینه آن حدود ۱۲ میلیارد یورو برآورد شده است.
افزایش ظرفیت‌های موجود
علاوه بر این پروژه، مسکو و پکن تصمیم گرفتند ظرفیت خط لوله «قدرت سیبری ۱» را که از ۲۰۱۹ فعال است، شش میلیارد مترمکعب افزایش دهند. این خط ظرفیت اسمی ۳۸ میلیارد مترمکعب دارد، اما در سال گذشته تنها ۳۱ میلیارد مترمکعب آن به چین صادر شد. همچنین خط «مسیر خاور دور» که قرار است از ۲۰۲۷ عملیاتی شود، ظرفیتش از ۱۰ به ۱۲ میلیارد مترمکعب خواهد رسید. در مجموع، حجم تبادلات گازی میان دو کشور می‌تواند به ۱۰۶ میلیارد مترمکعب در سال برسد؛ معادل بیش از ۶۰ درصد واردات گاز چین در سال گذشته.
تخفیف چشمگیر به چین
مذاکرات درباره «قدرت سیبری ۲» نزدیک به دو دهه ادامه داشت، اما چین همواره به‌دلیل نگرانی از وابستگی بیش از حد، محتاط بود و بر سر قیمت سخت‌گیری می‌کرد. نهایتاً پکن موفق شد گاز را با تخفیفی قابل توجه دریافت کند: حدود ۳.۵۰ دلار به ازای هر Mbtu؛ معادل تقریبی ۱۲.۴ سنت برای هر مترمکعب. این رقم سه‌ونیم برابر کمتر از قیمت کنونی گاز در اروپا و دو برابر کمتر از نرخ پیش از توقف صادرات روسیه به اتحادیه اروپاست.
به گفته مقامات گازپروم، پرداخت‌ها به‌صورت ۵۰ درصد روبل و ۵۰ درصد یوان انجام خواهد شد. «چین از نظر جغرافیایی نزدیک‌تر است و هزینه‌های لجستیک پایین‌تر خواهد بود»، میلر توضیح داد. هرچند این تخفیف حاشیه سود مسکو را کاهش می‌دهد، اما بهایی است که روسیه برای جبران بازار ازدست‌رفته اروپا می‌پردازد.
توافقی با رنگ‌وبوی ژئوپلیتیک
کارشناسان می‌گویند این قرارداد فراتر از یک معامله اقتصادی است. «چین نیاز حیاتی به این گاز ندارد، این توافق ۱۰۰ درصد سیاسی و پیامی به ایالات متحده است»، آن-سوفی کوربو، پژوهشگر دانشگاه کلمبیا تأکید کرده است.
به باور تحلیلگران، تشدید تنش‌ها در تنگه هرمز و نگرانی‌های پکن درباره واردات از قطر، در کنار جنگ تجاری با واشنگتن که صادرات LNG آمریکا به چین را متوقف کرد، زمینه‌ساز تسریع این همکاری شد. اخیراً نیز چین نخستین محموله LNG از پروژه تحریم‌شده Arctic LNG 2 روسیه را دریافت کرد.
این نزدیکی نه‌تنها به تعمیق روابط مسکو و پکن منجر می‌شود، بلکه می‌تواند هند را هم به سمت واردات LNG روسیه سوق دهد؛ بلوکی که در صورت شکل‌گیری، چالشی جدی برای برنامه‌های صادرات LNG آمریکا به آسیا خواهد بود.
منبع
