گاز بنیان ؛ بزرگ‌ترین بانک‌های دولتی چین میلیاردها دلار برای پروژه عظیم گاز شیل آرامکو در جَفوره تأمین مالی کرده‌اند؛ با این حال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری این کشور از مشارکت در بخش سهام این طرح خودداری کرده‌اند. سه منبع آگاه در این خصوص به رویترز گفتند که این تصمیم بازتابی از تنش‌های رو‌به‌افزایش میان پکن و واشنگتن است.
بر اساس گزارش‌ها، بانک‌های چین بیش از یک‌سوم از منابع مالی پروژه ۱۱ میلیارد دلاری جفوره را تأمین کرده‌اند. بانک چین (Bank of China)، بانک صنعتی و بازرگانی چین (ICBC) و بانک ساخت‌وساز چین (CCB) هر کدام حدود یک میلیارد دلار و بانک کشاورزی چین نزدیک به ۷۵۰ میلیون دلار وام در اختیار آرامکو قرار داده‌اند.
تفاوت رویکرد با قراردادهای پیشین آرامکو
آرامکو در ماه اوت قراردادی به ارزش ۱۱ میلیارد دلار برای اجاره و بازاجاره تأسیسات فرآوری گاز با کنسرسیومی به رهبری گلوبال اینفرسترکچر پارتنرز (وابسته به بلک‌راک آمریکا، بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری جهان) امضا کرد. با این حال، برخلاف برخی قراردادهای گذشته، صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی چین که فرصت حضور در این تأمین مالی را داشتند، از مشارکت صرف‌نظر کردند.
دو منبع مطلع این تصمیم را به تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین نسبت داده‌اند. این در حالی است که در سال ۲۰۲۲، صندوق جاده ابریشم چین و شرکت سرمایه‌گذاری چین مرچنتس در کنار بلک‌راک و شرکت سنگاپوری کپِل، در یک قرارداد خط لوله با آرامکو همکاری کرده بودند.
اهمیت استراتژیک پروژه گاز جفوره برای عربستان
پروژه گاز جفوره یکی از محورهای اصلی برنامه عربستان برای تبدیل شدن به یک بازیگر بزرگ جهانی در حوزه گاز طبیعی است. هدف ریاض افزایش ۶۰ درصدی ظرفیت تولید گاز تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سطح سال ۲۰۲۱ است.
طبق مفاد قرارداد اخیر، شرکت «جفوره میدستریم گاز» به مدت ۲۰ سال تأسیسات فرآوری را به آرامکو اجاره خواهد داد. در این ساختار، آرامکو مالک ۵۱ درصد سهام باقی می‌ماند و کنسرسیوم تحت رهبری GIP مالک ۴۹ درصد خواهد بود.
کنسرسیوم سهام‌داران شامل بلک‌راک، صندوق سرمایه‌گذاری دولتی ابوظبی (مبادله) و شرکت سرمایه‌گذاری Lunate ابوظبی است.
سایه سنگین تنش‌های آمریکا و چین بر قراردادهای انرژی
خبرنگاران می‌گویند عدم حضور صندوق‌های چینی در این قرارداد بازتابی از سیاست‌های جدید پکن است که بر اساس آن، صندوق‌های دولتی موظف شده‌اند از همکاری با شرکت‌های سرمایه‌گذاری آمریکایی یا حتی مدیرانی با وابستگی به آمریکا اجتناب کنند.
نمونه اخیر، طرح ۲۲.۸ میلیارد دلاری شرکت هنگ‌کنگی CK Hutchison برای فروش ۴۳ بندر – شامل دو بندر در کانال پاناما – به کنسرسیومی به رهبری بلک‌راک و MSC بود که انتقاد شدید پکن را در پی داشت. تحت فشار چین، این شرکت اکنون در حال مذاکره است تا شرکت کشتیرانی COSCO را نیز وارد معامله کند؛ در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خواستار محدود کردن نقش چین در کانال پاناما شده است.
نقش چین در معادلات انرژی و سیاست خاورمیانه
چین که بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان محسوب می‌شود، در سال ۲۰۲۳ نقشی کلیدی در میانجی‌گری و ازسرگیری روابط دیپلماتیک ریاض و تهران ایفا کرد. این اقدام توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر داد و نفوذ دیرینه آمریکا در این منطقه را به چالش کشید.
کلمات کلیدی:
پروژه گاز جفوره آرامکو
وام بانک‌های چینی
سرمایه‌گذاری چین در عربستان
بلک‌راک و آرامکو
صندوق‌های سرمایه‌گذاری چین
تنش آمریکا و چین
گاز طبیعی عربستان
پروژه شیل گاز جفوره
