گاز بنیان؛ سعید توکلی معاون وزیر نفت ایران با انتقاد از تداوم صادرات غیرمستقیم انرژی اعلام کرد: ایران در حال صادرات «گاز مجازی» است.
پدیده‌ای که به‌دلیل قیمت پایین گاز تحویلی به صنایع، عملاً به معنای هدررفت یارانه‌های پنهان و منابع ملی است. سعید توکلی تأکید کرد: اگر وابستگی بی‌سابقه کشور به گاز مدیریت نشود، صنعت گاز از یک موضوع اقتصادی به مسئله‌ای امنیتی تبدیل خواهد شد.
یارانه انرژی و صادرات غیرمستقیم
سعید توکلی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، با انتقاد از ساختار مصرف انرژی در کشور گفت: «به دلیل قیمت بسیار پایین گاز تحویلی به برخی صنایع، بخشی از محصولات گلخانه‌ای و صنعتی ایران عملاً با یارانه گاز تولید و در کشورهای همسایه به فروش می‌رسند. این یعنی علاوه بر صادرات آب مجازی، ما در حال صادرات گاز مجازی هم هستیم.»
او تأکید کرد این روند در واقع به معنای صادرات یارانه و هدررفت منابع ملی است؛ چراکه تولیدکنندگان به جای بهینه‌سازی مصرف، از انرژی ارزان برای رقابت در بازارهای خارجی استفاده می‌کنند، بدون آن‌که نفعی متناسب با هزینه واقعی انرژی نصیب کشور شود.
وابستگی شدید به گاز، چالش اصلی انرژی ایران
توکلی در ادامه با اشاره به اینکه ۷۳ درصد سبد انرژی ایران را گاز تشکیل می‌دهد و ۸۳ درصد نیروگاه‌ها با گاز کار می‌کنند، گفت: «این وابستگی بی‌سابقه باعث شده کوچک‌ترین محدودیت در تولید، همه بخش‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.» او هشدار داد که تداوم این روند می‌تواند صنعت گاز را از یک موضوع صرفاً صنعتی به مسئله‌ای امنیتی تبدیل کند.
اوج مصرف و بحران زمستان ۱۴۰۳
به گفته او، در ۲۶ آذر سال گذشته مصرف بخش خانگی و تجاری به ۷۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید، در حالی که کل تولید همان روز تنها ۸۴۰ میلیون مترمکعب بود. این بحران انرژی به حدی جدی بود که موضوع در سطح دولت و شورای عالی امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفت.
پویش کاهش مصرف و نتایج آن
توکلی پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز را تجربه‌ای موفق دانست که منجر به صرفه‌جویی ۴۱ میلیون مترمکعب گاز شد. او همچنین از نهایی شدن قرارداد خرید یک‌میلیون و ۷۲۵ هزار بخاری کم‌مصرف خبر داد که ۳۰۰ هزار دستگاه آن تا پایان امسال نصب می‌شود.
راهکارهای پایدار برای عبور از ناترازی
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را کلید کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی مصرف بخش خانگی دانست و تأکید کرد: افزایش راندمان نیروگاه‌ها، تنوع‌بخشی به سوخت و الزام صنایع سنگین به استفاده از تجهیزات پر‌بازده باید به طور جدی در دستور کار قرار گیرد.
